A LUTA CONTINUA!

Proclamação da RENETIL 20 de Junho de 1988
RESISTENCIA NACIONAL DOS ESTUDANTES DE TIMOR LESTE
Kria Sociedade nebe kritika, civika no soberana Formasaun Cidadania Hametin instituisaun estadu Kontrola no promove desenvolvimentu social

20 Junho 1988
Fundadores
Kongreso
Historia Congresso Estrutura Document
Hilmar Farid
“Renetil bagi saya bukan sekedar organisai, tapi dia adalah sebuah komitment, dia adalah sebuah senar" - HILMAR FARID (Gerakan Solidaritas untuk Timor).
Fernando La Sama
"prepara elementus profisionais ho konsiensia revolusionaria para rekonstrusaun nasional. Revolusionario ho sentidu katak anti korupsaun, anti nepotismo, anti buat ida dehan katak KKN, servi lolos povu tuir saida mak povu nia hakarak" (AMRT - Arquivo & Museu da Resistência Timorense)
Fernando Lasama Miguel Manetelu Jose Neves Samalarua Francisco JMB Belo

sábado, 22 de fevereiro de 2014

Xanana Sai Ezemplu Diak Ba Mundu

posted: Friday, February 21, 2014

Prezidente Repúblika (PR) Taur Matan Ruak hateten katak, deklarasaun Kay Rala Xanana Gusmão nian ne’ebé atu rezigna a’an husi nia kargu nudár Primeiru Ministru (PM), hanesan ezemplu diak ida ba nasaun Timor-Leste no ba mundu tomak.

Tuir Xefi Estadu katak transformasaun iha rai balun akontese tamba iha krize social politika no ekonomia ne’ebé a’at teb-tebes maibe iha Timor-Leste, Xefi Governu, Xanana Gusmão hakarak rezigna-an ho nia hanoin rasik.

“Prezidente Republika hateten katak dala ida tan ita hatudu ba mundu. Iha nasaun barak bainhira lider ida iha pozisaun, nia atu tun susar teb-tebes i prosesu transformasaun iha rai balun, prosesu ida ho kusta social politika, ekonomia ida a’at teb-tebes. Iha ne’e ita nia iha kazu ida Primeiru Ministru, Xanana Gusmão ninian, nia iha ideias duni atu hakiduk iha prosesu ne’e, ida ne’e ita hatudu dala ida tan edukasaun ida ba mundu,”haktuir Secretario Jeral Rezistensia Nasional Estudante Timor-Leste (RENETIL), Demetrio do Amaral de Carvalho ba jornalista sira hafoin hala’o enkontru ho Xefi Estadu, Taur Matan Ruak iha Palacio Prezidensial Nicolao Lobato Aitarak Laran, Dili, Kinta (20/02).

Ekontru lideransa RENTIL ho Xefi Estadu Taur Matan Ruak nee koalia konaba asuntu rezignasaun PM Xanana nian ne’ebé sei realiza iha tinan ida ne’e.

Organizasaun rezistensia ne’e mós deklara katak istoria hatudu ona iha tempu rezistensia katak PM Xanana rezigna-an husi pasta Xefi Governu iha lideransa seluk hodi lidera nasaun ne’e.

Maske nune’e RENETIL mós husu ema hotu iha konfiansa ba malu, unidade, inklui Partido politiku iha matoridade politika ne’ebé a’as hodi hanoin ba moris diak no dezenvolvimentu Timor-Leste nian maka rezignasaun PM Xanana nian sei la fo impaktu ba estabilidade nasional.

“RENETIL hanesan organizasaun estudante masa juventude ne’ebé maka uluk mós partisipa iha prosesu resistensia haree katak prosesu ne’e por natureza politika, sei akontese i ita tenki iha konfiansa katak hanesan ita nia istoria hatudu depois de Matebian Saudozu Nocolao Lobato mate, Maun Xanana lidera prosesu, depois ema kaer maun Xanana prosesu ba nafatin oin, Matebian Saudozu Conis Santana hodi prosesu ne’e to’o ikus iha maun Taur maka hodi prosesu ne’e to’o rohan entaun prosesu ne’e ita bele dehan katak por natureza ita akontese i ha’u hanoin RENETIL hanesan organizasaun ne’ebé halo komunikasaun ho organizasaun masa rezistensia sira seluk ami hakarak hateten katak importante ita iha konfiansa ba malu liu-liu unidade, komunikasaun,”tenik Demetrio do Amaral.

Nia hatutan partido politikus hotu ne’ebé maka iha papel influensia prosesu rezignasaun PM Xanana nian atu iha konfiansa ba prosesu ne’e no hamenus risku ne’ebé maka mosu.

Kona-ba rezignasaun PM Xanana nian ne’e, konstituisaun RDTL fo kompetensia ba Prezidente Repúblika hodi hato’o opiniaun ikus.

Alende koalia sobre rezignasaun PM Xanana, ekipa RENETIL mós hatoo sobre situasaun ne’ebé Timor-Leste infrenta iha departamentus balun iha istitusaun sira ne’ebé maka RENETIL nota kona ba servisu departamentu sira ne’e nian tamba servisu la demonstra kualidade ida ne’ebé maka diak.

Iha kontekstu rezigansaun Primeiru Ministru nian barak tebes iha mundu mak rezigna an ona tipu oi-oin balun tanba deit konstelasaun politika lao lalos ona, nasaun tama ona iha instabilidade nia laran.

Maibe iha kontekstu rezignasaun ne’ebé mak PM Xanana planeia atu halo ne’e diferente tebes ho nasaun seluk nian tanba Estadu lao efektivu hela, laiha instabilidade politika no seguransa. Entaun ida ne’e bele dehan katak primeiraves iha mundu no Timor-Leste rai kiik ida mak halo. dgx

Fonte http://www.jndiario.com/
2014/02/21/xanana-sai-ezemplu-diak-ba-mundu/

sexta-feira, 21 de fevereiro de 2014

RENETIL Preokupa ho Rezignasaun PM no Lei Imprensa TMR Garantidu


Tempo Semanal – Dili, 21/02/2014

Iha loron Kinta-feira (20/02) Presidenti da Republika sorumutu ho RENETIL ninia Sekretariu Jeral, demetrio do amaral de Carvalho ho ninia komitiva hodi hato’o sira nia preokupasaun ba Xefe Estadu relasiona ho planu rezignasaun Primeiru Minístru, Xanana Gusmão, ne’ebé tuir sira katak desizaun ne’e bele afeta ba estabilidade polítika no seguransa iha rai laran. Maibe Xefe Estadu husu ba RENETIL atu lalika preokupa tanba rezignasaun Primeiru Ministru Kay rala Xanana Gusmao ninian, tan ba ne’e organizadu no planeadu ona, atu tulun halo tranzisaun jerasionál (jerasaun nian), i Xefe Estadu fiar katak kualker alterasaun sei la afeta ba estabilidade nasionál.

“Xanana ema ida ke karismátiku, vizionáriu no estratega, ne’ebé imi lalika preokupa, di’ak liu imi ba halo diskusaun oan ida ho joven sira, labele tau de’it pontu negativu, maibé mós pontu pozitivu kona-ba rezignasaun Primeiru Minístru nian ne’e para ita labele fó pontu negativu ba ita-nia povu sira iha foho”, dehan Presidenti da república Taur Matan Ruak iha ninia nota ba imprensa. Hanesan Xefe Estadu Taur mós esplika katak desizaun rezignasaun PM Xanana ninian ne’e sei la afeta ba estabilidade tanb a, aleinde rezignasaun ne’e Primeiru Minístru rasik mak hakarak, nune’e mós ho situasaun ohin loron ne’ebé di’ak tan ba polítiku sira entende malu di’ak.

Tuir komunikadu de imprensa husi palasiu Presidenti garante katak Xefe Estadu afirma liután, nu’udar Prezidente Repúblika, nia sei halo buat hotu-hotu hodi bele garante estabilidade sosiál no polítika kontinua di’ak nafatin.

Hafoin de sorumtuk ho Presidenti Taur, Sekretariu Jeral RENETIL, ba jornalista sira dehan rezignasaun PM Xanana sei la lori impaktu negativu ba nasaun ne’e no mos iha ona liderança foin sa’e balun maka preparadu atu assume responsabilidade hodi lori nasaun ne’e ba oin.

"Rona opiniaun husi Presidenti Republika nian, planu rezignasaun sua exelencia primeiru Ministru , Kay Rala Xanana Gusmao. Portantu ita iha konfiansa ba malu, unidade, komunikasaun partidu politiku hotu maka iha papel influensia partidu politika ne'e, atu iha konfiansa ba prosesu ne'e i hamenus risku hotu maka bele mosu," dehan Deometrio Amaral de Carvalho ba jornalista sira.

Aleinde ne’e, RENETIL hato’o mós preokupasaun konaba lei imprensa ne’ebé oras ne’e daudaun iha hela diskusaun Parlamentu Nasionál, tan ba sira konsidera lei refere bele hatún índise liberdade imprensa Timor-Leste nian iha mundu. Kona-ba lei imprensa, Xefe Estadu hatete katak nia kompriende ho preokupasaun sira ne’e, maibé realsa katak imprensa sira mós presiza halo esforsu hodi bele sai profesionál liután atu evita halo sensasaun notisia, tanba akontese ona iha nasaun barak empreza media sira halo sensasaun notisia ne’ebé balu la tuir faktus iha terenu.

Foti hosi: http://temposemanal.com/nasional/
item/523-renetil-preokupa-ho-rezignasaun-pm-no-lei-imprensa-tmr-garantidu

quinta-feira, 20 de fevereiro de 2014

Enkontru S.E. Prezidente Repúblika Taur Matan Ruak ho RENETIL

Dili, 20 Fevereiru 2014 – S.E. Prezidente Repúblika Taur Matan Ruak, Kinta-feira ne’e, iha Palasiu Prezidensiál Nicolau Lobato, simu Sekretáriu Jerál Rezisténsia Nasionál Estudante Timor-Leste, RENETIL, Demetrio do Amaral de Carvalho ho ninia ekipa.

Iha sorumutu ne’e, RENETIL hato’o preokupasaun ba Xefe Estadu relasiona ho planu rezignasaun Primeiru Minístru, Xanana Gusmão, ne’ebé tuir sira katak desizaun ne’e bele afeta ba estabilidade polítika no seguransa iha rai laran.





Fonte no foto: Prezidensia Republika FB
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.502148696561309.1073742161.281871685255679&type=3